DNA profiel

Voor alle duidelijkheid: wanneer ik in onderstaand stuk spreek over "de Raad" bedoel ik uitsluitend "het Bestuur van de Raad van Beheer".

Heel actueel op dit moment zijn de plannen van de Raad voor het verplicht stellen van het aanmaken van het DNA profiel van elke hond per 1 januari 2013, dus inclusief de pups die geboren gaan worden.
In 2002 nog stelde de Raad dat de stamboom een garantiebewijs voor de afstamming en raszuiverheid van betreffende hond was en in 2012 kunnen zij dat niet langer garanderen. Natuurlijk niet. In het KR, maar ook in de reglementen van de FCI uiteraad, is te lezen dat de afstammingsgegevens zoals op de stamboom vermeld, gebaseerd zijn op door de fokker aangeleverde gegevens. Dus niets garantie.
Dhr. Berends vindt het na het uitkomen van deze nieuwsbrief van de Raad direct nodig op zijn weblog zijn echtgenote een bos veren, die waarschijnlijk nog ergens in Hilversum in het requisieten-archief lag (overgebleven van "Wat Zien Ik"), op een plek te steken waar de zon niet schijnt. Of dat terecht is, betwijfel ik omdat op de website van het van Haeringen Laboratorium al een link staat naar een artikel uit 2008 met betrekking tot een overeenkomst van de RvB met dat instituut betreffende DNA. Zie hiervoor het nieuwsbericht  op de website van het VHL Daarnaast is de NVSWH al jaren geleden betrokken geweest bij een DNA onderzoek in verband met afstammingsonderzoek.
Maar vooruit, als Dhr. Berends daar warm van wordt, mijn gelukwensen.

Ik weet zeker, dat de NVSWH de eerste is die staat te juichen als dit initiatief van de grond komt. Weliswaar met een kanttekening.

Het is absoluut noodzakelijk dat de integriteit van de DNA monsters gewaarborgd wordt. Stel nu dat je als eigenaar of fokker door de eigen dierenarts wangslijm laat afnemen voor dit DNA-profiel. Dan is het te hopen dat de dierenarts zorgvuldig de chip van de hond controleert, zodat zeker is dat het materiaal hoort bij de hond die op het aanvraagformulier genoemd wordt. Maar, ja ik blijf wantrouwig, wat nu als die dierenarts een familielid, zeg een broer, is. Wie garandeert dan nog dat er integer gehandeld wordt. Mijn wantrouwen is ingegeven door dat eerder genoemde afstammingsonderzoek. De fokker van de pup kwam met een buisje bloed aanzetten met de verklaring dat het van de bewuste vaderhond was. Maar de dierenarts die dat bloed had afgenomen was (en is) familielid van één van de betrokkenen. Bij het afnemen van het bloed bij de pup bleek de dierenarts volgens de eigenaar van de pup nooit gecontroleerd te hebben of het wel de juiste pup was en verklaarde die arts nooit geweten te hebben dat hij dat moest controleren. Bovendien verklaarde de eigenaar van de bewuste reu dat van zijn hond nimmer bloed was afgenomen voor een dergelijk onderzoek. Ziet u mijn probleem?
Het gevolg was dat de eigenaar van de pup te horen kreeg, dat niet met zekerheid vastgesteld kon worden dat de opgegeven reu ook de werkelijke vaderhond was en dat vervolgens door de fokker, dankzij deze verklaring afgegeven door de Raad, op grote schaal deze reu en nakomelingen daarvan ging inzetten voor de fokkerij met de Saarlooswolfhond.
Met andere woorden: ondanks dat de TWH reu Chrop de echte vaderhond was en zijn nakomelingen dus bastaarden, zijn deze dankzij dit dubieuze afstammingsonderzoek op grote schaal ingezet in de SWH fokkerij.

Het is dus, vanuit het standpunt van de NVSWH gezien, ontzettend jammer dat deze techniek zo'n 15 jaar geleden nog niet bestond. Dan hadden op basis van deze profielen zeker zo'n 700 tot 1000 Saarlooswolfhonden van buiten de NVSWH nooit een stamboom gekregen en waren er, met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid, nooit honden opgedoken met DM en Dwerggroei. Dan was de Saarlooswolfhond nog het ras geweest zoals bedoeld en niet vervuild door al die look-a-like's.

Maar goed. Laten we toch nog positief blijfen en stellen: eindelijk komt het dan zover.
Maar ook nogmaals, er blijven heel veel mitsen en maren aan gekoppeld.

Een aantal vragen zijn al geuit door het Kynologen Verbond Nederland, vroeger bekend als Kynologen Vakbond Nederland. In zo'n geval wordt mijn argwaan nog meer gevoed. Was dat niet die organisatie die, mede op aandringen van dhr. Berends, een zwartboek opstelde over de NVSWH en dit aan de Raad deed toekomen. Dhr. Berends, een man die aangaf totaal geen verenigingsmens te zijn en die zich opeens fanatiek gaat bemoeien met allerlei verenigingsaangelegenheden. In mijn ogen houdt zo iemand er een dubbele agenda op na. Toen had hij die KVN hard nodig. Mogelijk omdat dat zwartboek door de Raad als lariekoek werd bestempeld, gaat dhr. Berends nu afgeven op diezelfde KVN, althans volgens zijn bijdrage op zijn eigen weblog. Goh, waar doet dit aan denken?

Ik neem echter aan dat ook bij vele rasverenigingen de nodige vraagtekens bij deze plannen gezet worden, tenslotte zitten daar meer mensen met kennis van zaken.
Zoals: wie wordt de eigenaar van het opgeslagen DNA-materiaal, is dat de eigenaar van de hond of wordt dat de Raad van Beheer of het van Haeringen Laboratorium. Wie op dit moment, dus voor 1 januari 2013 een DNA profiel laat opstellen van zijn hond is eigenaar van dat materiaal. We kennen allemaal de opstelling van de Raad. Ik ga er dus vanuit dat de Raad die profielen als eigendom van de Raad gaat zien. Met andere woorden: u betaalt een vermogen voor het laten aanmaken van een DNA profiel van uw honden en de Raad wordt eigenaar. Dat deze stelling mijnerzijds niet zo vreemd is, valt te lezen uit diezelfde nieuwsbrief: "De Raad van Beheer blijft eigenaar van het DNA-materiaal." De eigenaar van betreffende hond kan een verzoek, goed gemotiveerd ook nog eens, indienen om dat materiaal voor gezondheidsonderzoek te gebruiken, maar moet daar wel voor betalen aan de Raad. Ziet u het voor u! U laat de loodgieter een nieuwe waterleiding in huis trekken en vervolgens gaat hij beslissen of u daar water door mag laten stromen en zo ja, moet u hem daar ook nog eens extra voor betalen. Beetje overdreven natuurlijk, het gaat echter om de essentie.

Het vreemde is ook dat de Raad in haar mailing schrijft dat zij in onderhandeling is met het van Haeringen Laboratorium om tot een concurrerende prijs te komen. Maar, nogmaals, al in 2008 heeft de Raad een overeenkomst gesloten met VHL, dat is op de website van VHL via eerder genoemde link te lezen. Hoezo dus in onderhandeling?
Wat nu, wanneer een ander laboratorium lagere tarieven hanteert? Tenslotte zijn we Nederlander en willen we het liefst zo min mogelijk betalen. Dus werkt u buiten de Raad om, ook na 1 januari 2013, betaalt dat laboratorium en u wordt gewoon eigenaar van het materiaal.
Hoelang wordt dat materiaal opgeslagen? Bij bijv. Laboklin in Duitsland is dat 10 jaar. Komen de kosten van opslag nog boven op het laten aanmaken van het DNA profiel? Accepteert de Raad vervolgens dat profiel? Tenslotte tast dat initiatief weer haar monopolie positie aan. Daarnaast kost dit onderzoek via de Raad momenteel ongeveer € 48,00 en straks wordt dat ca. € 60,00. Hoezo kostendekkend? Hoezo de Raad een vereniging zonder winstoogmerk?

Als gevolg hiervan zullen de prijzen van de stambomen ook omhoog gaan. Stel dat u nu € 800,00 voor een pup betaalt, dan wordt dat na de invoering van die profilering circa € 850,00. Een pupprijs van € 1200,00 (een veel gehoorde prijs) wordt dan verhoogd tot bijna € 1300,00.

Wat ook zo vreemd is, is dat de Raad verwijst naar ISAG 2006. Met andere woorden, er wordt een profiel aangemaakt volgens een hopeloos verouderd certificaat. Wil de Raad met de tijd meegaan, dan moet in ieder geval ISAG 2010 als norm gehanteerd worden. Maar dan kom je in de problemen met de reeds bestaande DNA profielen, die nog wel volgens ISAF 2006 opgesteld zijn. Wat gebeurt daar mee? Blijven die profielen geldig? Die destijds opgemaakte profielen zijn volgens mij wel eigendom van de eigenaren van betreffende honden. Blijven die in handen van de eigenaren of eigent de Raad zich hiervan ook het eigendom toe? Of moeten die profielen opnieuw opgesteld worden, dus nieuwe kosten voor die mensen. Weggegooid geld dus.

Wat nu wanneer het mogelijk blijkt datzelfde DNA-materiaal te gebruiken voor de zoektocht naar erfelijke aandoeningen. Als er reeds een genetische test voor zo'n aandoening bekend is, zal er waarschijnlijk geen probleem zijn. Wat nu wanneer men dat materiaal wil gebruiken voor de zoektocht naar een nog niet gevonden gen. Wordt in dat geval de eigenaar van betreffend dier toestemming gevraagd het opgeslagen materiaal te gebruiken voor erfelijkheidsonderzoek. Mogelijk wel als hij eigenaar is van dat profiel, maar wat als VHL eigenaar is of de Raad.
Neem bijv. PRA. Er vindt al zo'n 10 jaar onderzoek plaats naar de herkomst van deze aandoening. Het aangeleverde materiaal, in dit geval bloed, raakt eens op. Zo heeft de NVSWH van meer dan 100 honden bloed, spierweefsel en ogen beschikbaar gesteld voor het PRA-onderzoek. Maar in het kader van dat onderzoek is nieuw materiaal nodig. Als gevolg hiervan is een aantal jaren later op verzoek van het laboratorium van een twintigtal honden nogmaals bloed ingeleverd, omdat de eerste bloedmonsters opgebruikt waren. Maar .... blijft het daarbij, afgezien van de kosten van het opsturen van dat materiaal. Moet dan een nieuw profiel worden opgesteld? Zo ja, wie betaalt dat? Bovendien is het voor een aantal erfelijke onderzoeken niet eens mogelijk te volstaan met een swab. Voor de test op aan- of afwezigheid van het Dwerggroei gen is bloed nodig en dat mag alleen door een dierenarts worden afgenomen.
Vorig jaar riep iemand van buiten de NVSWH dat zij gerechtigd was bloed bij honden af te nemen. Dit is toch een medische handeling en die mag toch alleen door een arts verricht worden? Hoe gaat de Raad daarmee om?

Zoals bij het laten testen op de aanwezigheid van het Dwerggroei gen is op diverse forums twijfel geuit over het testen van honden uit het oosten van Europa; kort door de bocht gesteld het voormalige Oostblok. Gelet op de grote verschillen in de levensstandaard tussen die mensen en ons westerlingen, de inkomensverschillen dus, kan ik me voorstellen dat voor hen zo'n test astronomisch duur is. Dus wordt er niet getest. Hoe lost u dat op wanneer u een reu uit zo'n land wilt gebruiken voor uw teefje? Neemt u een swab-kitje mee en neemt u ter plekke wangslijm af? Heeft u dan ook een chiplezer bij u? Laat u de eigenaar van de reu zelf dat wangslijm afnemen? Bent u daarbij aanwezig en controleert u of ..... zegt u het maar. En wat als de eigenaar van die reu niet wenst mee te werken? Maakt u dan rechtsomkeert met uw dekrijpe teef en gaat u onverrichterzake terug naar huis. Dag dekking, dag pups en volgende keer eerst uitzoeken of die eigenaar wel mee wilt werken. Nogmaals, ik blijf wantrouwig. Want was er ooit niet eens een eigenaar van Saarlooswolfhonden en Tsjechoslowaakse Wolfhonden, die verklaarde dat hij dekkingen altijd in het donker liet uitvoeren omdat men dan toch niet zag welke reu hij daarbij inzette?

Oke. De chipper komt de puppen chippen en neemt gelijk wangslijm af. Kan in een moeite door. Maar stel nu dat de puppen heerlijk buiten hebben gelopen vanwege het mooie weer en ze hebben zich te goed gedaan aan de uitwerpselen van de buurtkatten die regelmatig, met gevaar voor eigen leven vaak, uw tuin bezocht hebben. Zit dat materiaal dan niet aan het wangslijm en komt dat dan niet in het laboratorium terecht voor een DNA profiel? Hoe wordt daarmee omgegaan. Of, wat meer waarschijnlijk is, de puppen hebben met elkaar lopen spelen en zoals een pup betaamt, hangt hij bij de nestgenoten maar ook bij moeder en soms ook andere aanwezige honden, in de vacht, knaagt op oren, bijt heel sneaky in de achterpoten, enz. Ook dan komt materiaal van die andere hond of honden in het wangslijm terecht en ook dan is dus dat wangslijm vervuild. Dus hoe betrouwbaar is dat materiaal dan. De Raad kan wel stellen, dat de doorloopsnelheid van dat onderzoek dusdanig hoog is, dat dit geen invloed heeft, maar straks komen er wel duizenden swabs tegelijk aan in dat laboratorium. Volgens de Raad is de verwerkingstijd bij het VHL snel, zo'n drie weken. Hoe noemen ze dan de verwerkingstijd bij bijv. Laboklin waar men 2 weken nodig heeft? Supersnel?

En ook nu geldt: wat doet de Raad wanneer u bij een ander laboratorium dan het VHL een DNA-profiel laat opmaken en het DNA-materiaal laat opslaan. Gaan zij u dwingen het eigendomsrecht af te staan? Moet u dan ook de Raad gaan betalen wanneer u dat materiaal ter beschikking wil stellen aan een buitenlands laboratorium ten behoeve van genetisch onderzoek?

Wanneer u van één hond een DNA profiel laat opstellen, zou dat volgens de Raad zo'n € 60,00 gaan kosten. Zou u een heel nest ter controle aanbieden, dan zou de prijs omlaag gaan naar vermoedelijk € 35,00 of iets meer per pup.
Stel dat u nu een DNA-profiel laat opstellen van uw honden (ISAG 2006 certificaat) en u besluit over 2 jaar met die honden een nestje te fokken. Moet u dan opnieuw van de ouderhonden een profiel laten opstellen (ISAG 2008, 2010 of 2012 certifcaat?) of hoeft u uitsluitend van de puppen wangslijm af te laten nemen en afstammingsonderzoek te laten verrichten? Want laten we wel zijn, dat zijn twee verschillende onderzoeken waar een verschillend prijskaartje aanhangt.

Wat zal van dit hele gedoe de consequentie zijn? Ik denk dat de verkoopsites op internet overspoeld worden met Oostblok puppen, al dan niet met papieren, tegen de helft van de prijs die de Nederlandse fokkers moeten vragen. En als er al papieren bij zijn, dan zal daarvan in elk geval geen DNA profiel zijn opgemaakt om te bewijzen dat hij inderdaad uit de opgegeven ouders stamt. Maar de Raad is wel verplicht de meegeleverde stamboom te accepteren als die door een mede FCI-lid of contractpartner is uitgegeven.
Is de Raad dan ook van plan stambomen in te trekken wanneer uiteindelijk blijkt dat de opgegeven afstamming niet klopt?

Gelukkig is volgende hyopthese bij de NVSWH geen issue. Een aantal jaren geleden schijnt er door een fokker buiten de NVSWH ingevroren sperma naar Noorwegen overgebracht te zijn voor de fokkerij met een SWH-teef. Nou kan het best kloppen wat men destijds beweerde, maar als ik kijk naar wat uit die fokkerij ontstaan is (Skrim, Skarv en Skog) heb ik toch mijn twijfels of er niet ergens iets van een ander ras, een wolfhybride bijvoorbeeld, ingekruist is. Stel dat weer zo'n KI gaat plaatsvinden, wat dan. Want wat nu wanneer het sperma betreft van een reeds overleden hond. Een swab met wangslijm is logischerwijze niet aanwezig. Houdt men dan sperma achter t.b.v. dat DNA-profiel of afstammingsonderzoek?
Nogmaals, laten we in ieder geval voorop stellen dat het opstellen van DNA-profielen als bewijs van afstamming en uiteindelijk over een aantal jaren als bewijs van raszuiverheid een heel goede zaak is. De uitvoering en vooral de hieraan verbonden kosten vereisen nogmeer zorgvuldigheid en waarborgen.

Intussen vergeten we nog wellicht, het belangrijkste.
De Raad maakt dit wereldkundig op 9 mei en wenst op 24 mei al uitsluitsel van de aangesloten verenigingen, zodat het in de ALV van juni behandeld kan worden. Dit is een staaltje van grote minachting van de aangesloten verenigingen. Deze worden de tijd ontzegd met hun achterban, zoals dat zo mooi heet, te overleggen en standpunten te bepalen, amendementen in te dienen, enz. Het schijnt zelfs, dat mevr. Eggink van de avls, volgens haar man toch de drijvende kracht achter dit plan, bezwaren heeft met deze gang van zaken. Dat vind ik heel opmerkelijk. Als je dan toch zo lang bezig bent geweest dit plan erdoor te krijgen, dan had je de Raad duidelijker moeten maken wat de haken en ogen waren die hieraan verbonden zijn. Dan had de Raad zich niet, voor de zoveelste keer, in een ongewenste positie laten drukken. Nee, dan had de Raad met een heel helder plan van aanpak gekomen, omdat dit van tevoren al met de aangesloten verenigingen was doorgenomen. Maar, nogmaals de Raad kennende, zullen zij ongetwijfeld alle ingediende en nog in te dienen bezwaren van tafel vegen en hooghartig als zij is, hun eigen zin doordrijven. Tenslotte moet er 24 mei al ja en amen geknikt worden over dit plan.

Is er nu werkelijk geen vereniging die kans ziet voor eens en altijd het Bestuur van de Raad van Beheer erop te wijzen dat zij daar slechts zitten bij de gratie van de leden en dat zij niets anders te doen hebben dan het beleid van de ledenvergadering uit te voeren. Tenslotte is "de Raad" het totaal van "alle aangesloten verenigingen". Het risico is dan wel dat de Raad naar huis gestuurd wordt en dat er een nieuw bestuur gekozen moet worden. Je moet er vervolgens dan niet aan denken dat iemand van de avls in dat nieuwe bestuur terecht komt! Dan kom je niet van de regen in de drup, nee dan wordt je getroffen door een tsunami.